Film over het landgoed en jaarbericht 2022

Door op de foto van dit bericht te klikken, start een film over het landgoed, gemaakt in 2016. Ook de recente, omvangrijke natuurontwikkelingen komen hierin aan bod.

Het beheer van een landgoed is één en al dynamiek. Geen dag is hetzelfde. Daarom geeft het landgoed jaarlijks een jaarbericht uit in de vorm van een magazine, waarin een deel van die dynamiek te vinden is. Voor een breed publiek en voor de eigen achterban van familieleden. Het jaarbericht over 2022 is digitaal te downloaden via onderstaande link. 

Treeker jaabericht 2022

Onze Missie

Willem Hendrik de Beaufort kocht de buitenplaats Den Treek met omringende bossen en landerijen in 1807. Zijn kleinzoon Johannes Bernardus de Beaufort trouwde met Cornelia van Asch van Wijck. Via dit huwelijk kwam landgoed Henschoten in de familie. Deze historie heeft een grote groep nazaten samengebracht als mede-eigenaren van een uniek familielandgoed. De familieleden zien het als hun plicht en als een genoegen om dit landgoed als bron van natuur- en cultuurhistorische waarden in stand te houden en waar mogelijk in betere staat aan de volgende generaties door te geven. Dat gaat niet vanzelf. Naast een gezond zakelijk beheer is er tussen de familieleden-aandeelhouders een grote mate van betrokkenheid bij het landgoed en een goede onderlinge band. Met deze laatste twee aspecten houdt de Familiestichting De Treeker Eik zich al ruim 50 jaar bezig.

Meer weten over de eigenaren

Zorg voor Natuur

Het landgoed hecht grote waarde aan de ontwikkeling van haar natuurterreinen en aan het stimuleren van de biodiversiteit (soortenrijkdom) op het landgoed. Bestaande natuurgebieden worden onderhouden en gemonitord en nieuwe natuurgebieden worden ontwikkeld. Dit gebeurt volgens de richtlijnen van de in 2009 opgestelde Gedragscode Natuurbeheer. Deze Gedragscode Natuurbeheer is opgesteld door het Bosschap met medewerking van Staatsbosbeheer, de 12 Landschappen, de Federatie Particulier Grondbezit en Natuurmonumenten. Ook Defensie, gemeenten en particulier grondeigenaren hebben hun bijdrage aan deze Gedragscode geleverd. Zorg voor de natuur vraagt ook een bijdrage van de bezoekers: blijf op wegen en paden, houd uw hond(en) aan de lijn en laat geen afval achter in de natuur. Zo werken we samen aan een versterking van de bijzondere natuurwaarden.

Gedragscode Natuurbeheer

Ontwikkelen van nieuwe natuur

Op Den Treek-Henschoten gaat de droge natuur van de hoger gelegen Utrechtse Heuvelrug geleidelijk over in de natte natuur van de lager gelegen Gelderse Vallei. Beide natuurtypen kennen hun eigen beheer, herstel en ontwikkeling. Zo is de oorspronkelijke natuur hersteld op de natte heidevelden van het Hazenwater en rondom het Treekermeer: overwoekerde heide is open gemaakt en vergraste heide geplagd. Hierdoor zijn planten als Dopheide, Klokjesgentiaan en Zonnedauw massaal teruggekeerd. Ook zijn er gebieden natter gemaakt, zodat opnieuw vennen zijn ontstaan, waar Watersnippen, Libellen, maar ook planten als de Veenpluis te vinden zijn. Naast het herstel van natuurgebieden, creëert het landgoed nieuwe natuurterreinen. Veel van deze nieuwe natuurterreinen kennen een spectaculair natuurresultaat zoals de terugkeer van orchideeën en zeldzame moerasplanten. Ook allerlei soorten vlinders, amfibieën, bijzondere vogelsoorten en reeën vertoeven graag op deze rustige plekken. Vijf omvangrijke natuurontwikkelingsprojecten zijn inmiddels gerealiseerd: het heideherstelproject op het Treeker Punt, de inrichting van ecologische verbindingszones langs de Heiligenbergerbeek, de natuurontwikkeling op Klein Schutterhoef,  de natuurontwikkeling bij De Troet en de natuurontwikkeling op het Vogelwater.

Naar film Natuurontwikkeling Heiligenbergerbeek

Natuurbeheer met de schaapskudde

Schapen zijn van oudsher nauw verbonden met de gronden van Den Treek-Henschoten. Namen van paden en wegen en de aanwezigheid van schaapskooien herinneren aan deze lange historie. Vandaag de dag wordt de natuur beheerd met de schaapskudde van de Treeker Wissel. Schaapsherder José Struik is dan ook met grote regelmaat met haar 350 ooien te vinden op het landgoed. De schaapskudde wordt ingehuurd voor begrazing van heidepercelen en andere natuurgebieden. Ook zorgt de schaapskudde voor natuurlijke verjonging van allerlei flora; onder de hoefjes worden de zaden van planten en bomen verspreid. Meer info over de kudde en over de Treeker Wissel is te vinden op www.treekerwissel.nl en in onderstaand interview.

Interview met herder José Struik

Bosbouwlandgoed

Den Treek-Henschoten is sinds 1807 een bosbouwlandgoed. De uitgestrekte bossen zijn hiervan nog steeds het levende bewijs. Veel voorkomende boomsoorten zijn grove den, douglas, lariks, inlandse eik en Amerikaanse eik. De houtproductie is van oudsher een belangrijk onderdeel binnen het beheer van het landgoed. De bossen worden beheerd volgens het principe van geïntegreerd bosbeheer, waarbij de verschillende functies van de bossen gezamenlijk worden gestimuleerd. Deze functies zijn: houtoogst, natuurbeleving en bosbeleving. De bossen worden op natuurlijke wijze beheerd, waardoor meer loofhout in het bos groeit en dood hout blijft liggen. Daar profiteren niet alleen de paddenstoelen van, maar ook bijvoorbeeld de groene en bonte specht. Een stimulans voor de biodiversiteit in het bos. Natuurlijke verjonging van het bos (bosontwikkeling) wordt zoveel mogelijk overgelaten aan de natuur zelf. Bosbouw op het landgoed betekent werken aan de toekomst en ver vooruitzien. Wel 50 tot 100 jaar. De rode stippen op de bomen markeren de bomen die geoogst zullen worden en ruimte gaan geven aan bomen die blijven staan. Zo worden de kwaliteit en de ontwikkeling van het bos gestimuleerd. Uiteraard wordt goed gelet op te beschermen natuurwaarden zoals onder andere (roof)vogelnesten en mierenhopen. Bomen die blijven staan, worden gemarkeerd met een blauwe stip. Dat zijn toekomstbomen die tezamen het bos van de toekomst maken.

Wilt u meer weten of het blessen en over de betekenis van de divers symbolen, lees dan het artikel hierover uit het Vakblad Natuur Bos Landschap.

Naar bosbouw excursie KNBV

Behoud van Cultuurhistorie

Door een afwisselende combinatie van cultuurhistorische en landschapselementen biedt Den Treek-Henschoten een grote landschappelijke diversiteit. Houtwallen, poelen, heggen, knotwilgen, akkers met graan, monumentale gebouwen, historische wegen en schaapsdriften zijn van die bijzondere landschapselementen. In dit eeuwenoude cultuurlandschap worden ontwikkelingen op het landgoed met zorg ingepast, zodat de ontstaansgeschiedenis van de afgelopen eeuwen zichtbaar blijft.

Naar themawandeling over de Historische Buitenplaats

Ruimte voor Recreatie

Volgens schattingen komen jaarlijks meer dan 1,5 miljoen mensen het landgoed bezoeken. Veelal wonen zij in één van de vijf omliggende gemeenten: Amersfoort, Leusden, Woudenberg, Utrechtse Heuvelrug en Zeist. Het landgoed faciliteert deze zo belangrijke recreatie in de regio. Parkeerplaatsen, wandelpaden, fiets- en ruiterpaden worden onderhouden en gecontroleerd op dood hout dat uit de bomen kan vallen. Natuurgebieden en bossen worden onderhouden om een bijzonder bos- en natuurbeeld te kunnen bieden aan bezoekers. Ook het Henschotermeer, de Pyramide van Austerlitz en golfclub De Hoge Kleij maken onderdeel uit van het landgoed. Het landgoed maakt momenteel plannen om de intensieve recreatie op haar gronden ook in de toekomst te kunnen blijven faciliteren, zodanig dat de natuur haar noodzakelijke rust en ruimte behoudt.

Naar digitale Landgoedkaart

Ruimte voor Landbouw

Van oudsher is de landbouw van bijzondere betekenis voor het landgoed. De agrarische bedrijven zorgen voor een levendig en divers landschap en er wordt met respect voor de natuurwaarden gewerkt. De landbouw op het landgoed bestaat uit melkveebedrijven, die gevestigd zijn langs de Heetvelderweg en langs de Ooievaarshorsterweg. Vanaf 2011 heeft de landbouw op Den Treek-Henschoten een schaalvergroting doorgemaakt. Een aantal agrarische bedrijven is samengevoegd tot toekomstbedrijven, zodat uitbreiding mogelijk werd. Verder is de intensieve varkenshouderij beeïndigd op het landgoed. Dit varkensvrij maken van het landgoed was een nadrukkelijk verzoek van de provincie Utrecht en één van de onderdelen van het Convenant Den Treek-Henschoten.

Interview met Niels en Jolanda Wassenaar

Samenwerking met overheden

In een gebied van 2200 hectaren hebben overheden en de grondeigenaar intensief met elkaar te maken. Al deze partijen hebben wensen en verwachtingen die duurzaam op elkaar moeten worden afgestemd. In 2011 is een pakket aan afspraken vastgelegd in het Convenant Den Treek-Henschoten, een soort contract met afspraken over de ontwikkeling van het gebied op de middellange termijn. De provincie Utrecht, de gemeente Leusden en landgoed Den Treek-Henschoten waren hierbij betrokken. Het landgoed heeft al veel van deze afspraken uitgevoerd. Zo maken het omvangrijke heideherstelproject en de inrichting van de ecologische verbindingszones langs de Heiligenbergerbeek onderdeel uit van het convenant. Ook de natuurontwikkeling op Schutterhoef en bij De Troet en het "varkensvrij" maken van het landgoed zijn gerealiseerd.

Convenant Den Treek-Henschoten

Historie

Op de overgang van de Utrechtse Heuvelrug naar de Gelderse Vallei ligt landgoed Den Treek-Henschoten. Dit uitgestrekte gebied met bossen, natuur, landbouw en heide beslaat bijna 2200 hectaren en grenst aan vijf gemeenten: Amersfoort, Leusden, Woudenberg, Utrechtse Heuvelrug en Zeist. Landgoed Den Treek-Henschoten N.V. is het grootste familielandgoed van Nederland. De aandeelhouders van Den Treek-Henschoten zijn allen nazaten van de stichter van het landgoed, Willem Hendrik de Beaufort. In 1807 kocht hij de buitenplaats Den Treek met omliggende bossen en landerijen. Hier stichtte hij het landgoed als bosbouwbedrijf. De buitenplaats was zijn woonhuis.

De laatste uitbreiding van het grondbezit vond plaats in december 2012 met de aankoop van landgoed ’t Heihuis in Driebergen. Dit 193 hectaren tellende landgoed bestaat voornamelijk uit bos en voormalige stuifzandgronden en het is nu een onderdeel van Den Treek-Henschoten.
Wilt u meer weten over de historie van het gebied, over de tradtities en over de familiebanden? Meld u dan aan voor een Treeker wandeling en ervaar de dynamiek van de ontstaansgeschiedenis en van het beheer van dit unieke stukje Nederland.

Naar Treeker wandeling

Organisatie

De organisatie van het landgoed bestaat uit een Raad van Bestuur, een Raad van Commissarissen, een rentmeester, een beheerder en vier medewerkers. Zij werken dagelijks intensief met elkaar samen. Het bestuur bestaat uit drie personen (foto links) en er zijn vijf commissarissen. Zij zijn allen afkomstig uit de kring familieleden/eigenaars van het landgoed.
De rentmeester en beheerder zorgen samen voor het dagelijks beheer in overleg met het bestuur. De medewerkers zorgen voor het onderhoud, voor het toezicht en voor het begeleiden van de Treeker vrijwilligers. Twee van de medewerkers zijn Bijzonder Opsporing Ambtenaar.

Bestuur, commissarissen en medewerkers worden bijgestaan door een rentmeester en adviseur van rentmeesterskantoor 't Schoutenhuis. Dit rentmeesterskantoor is in 1908 opgericht door Jhr. W.H. de Beaufort om de landgoederen Den Treek en Henschoten te beheren. Inmiddels bedient 't Schoutenhuis vele particuliere eigenaren met hoogwaardig technisch advies en diensten op het gebied van landgoedbeheer.

Instandhouding

Het familielandgoed is gerangschikt onder de Natuurschoonwet en is als zodanig ondergebracht in een naamloze vennootschap. Veel nazaten van de stichter W.H. de Beaufort zijn aandeelhouder van deze vennootschap. Inmiddels zijn dit meer dan 600 familieleden, die gezamenlijk eigenaar zijn van het landgoed. In de statuten van de vennootschap staat onder meer dat het landgoed duurzaam in stand moet worden gehouden voor toekomstige generaties. Hiermee is het behoud van dit prachtige gebied op lange termijn veiliggesteld voor de toekomst. Een groot deel van de jaarlijkse opbrengsten vloeien terug in het onderhoud en in de ontwikkeling van het landgoed.